Autopoiesis

του Deirdre Hogan

Μετάφραση – επιμέλεια: Θοδωρής Σάρας

[Ανακτήθηκε από: libcom.org]

Κατεβάστε το κείμενο από εδώ.

Αν και ήταν στην ύπαιθρο όπου έλαβε χώρα η μεγαλύτερη αναρχική κοινωνικοποίηση, η επανάσταση έγινε στις μεγάλες και μικρές πόλεις. Σε αυτή την περίοδο σχεδόν 2 εκατομμύρια από τον συνολικό πληθυσμό των 24 εκατομμυρίων εργαζόταν στη βιομηχανία, 70% των οποίων συγκεντρωνόταν στην περιοχή της Καταλωνίας. Εκεί μέσα σε ώρες από τη φασιστική επίθεση οι εργάτες κατέλαβαν υπό τον έλεγχο τους 3000 επιχειρήσεις. Αυτό συμπεριλάμβανε όλες τις υπηρεσίες δημοσίων μεταφορών, ναυσιπλοΐα, ηλεκτρικές και εταιρείες ενέργειας, εργασίες αερίου και νερού, εργοστάσια μηχανών και αυτοκινήτων, ανθρακωρυχεία, τσιμεντοβιομηχανίες, κλωστοϋφαντουργίες και βιομηχανίες χαρτιού, ηλεκτρικών και χημικών προϊόντων, εργοστάσια υαλοποιίας και αρωματοποιίας, τροφίμων και μπυραρίες.

Σε αυτές τις βιομηχανικές περιοχές έγιναν κάποιες από τις πρώτες κολλεκτιβοποιήσεις. Παραμονή του στρατιωτικού πραξικοπήματος κηρύχτηκε από την CNT γενική απεργία. Όμως μόλις τελείωσε η πρώτη περίοδος της σύγκρουσης ήταν καθαρό ότι το επόμενο ζωτικό βήμα ήταν η συνέχιση της παραγωγής. Πολλοί από τους αστούς που συμπαθούσαν τον Φράνκο μετά την ήττα των στρατιωτικών δυνάμεων το σκάσανε. Αμέσως τα εργοστάσια και τα εργαστήρια τους καταλήφθηκαν και λειτούργησαν από τους εργαζόμενους. Κάποιες άλλες μερίδες των αστών ήταν απρόθυμες να κρατήσουν τα εργοστάσια ανοιχτά και κλείνοντας τα προσπάθησαν να συνεισφέρουν έμμεσα στο στόχο του Φράνκο. Κλείνοντας τα εργοστάσια και τα εργαστήρια θα οδηγούσαν σε μεγαλύτερη ανεργία και φτώχεια, που θα μπορούσε να βοηθήσει τον εχθρό. “Οι εργάτες το κατάλαβαν ενστικτωδώς, και ίδρυσαν σχεδόν σε όλα τα εργαστήρια, επιτροπές ελέγχου, που είχαν ως σκοπό να επιτηρούν την πρόοδο της παραγωγής, και να ελέγχουν την οικονομική θέση του ιδιοκτήτη κάθε εγκατάστασης. Σε πολλές περιπτώσεις, ο έλεγχος πέρασε γρήγορα από την επιτροπή ελέγχου, σε μία επιτροπή διαχείρισης, όπου ο εργοδότης συμμετείχε και αμοιβόταν με τον ίδιο μισθό. Με αυτόν τον τρόπο ένας αριθμός εργοστασίων και εργαστηρίων στην Καταλωνία πέρασε στα χέρια των εργατών, που συμμετείχαν σε αυτά.” [1]

Επίσης ήταν μεγάλης σημασίας να δημιουργηθεί χωρίς καθυστέρηση, η πολεμική βιομηχανία με σκοπό να τροφοδοτεί το μέτωπο και να ξανακινήσει το σύστημα μεταφορών προκειμένου πολιτοφύλακες και εφόδια να φτάνουν στο μέτωπο. Επομένως οι πρώτες απαλλοτριώσεις βιομηχανιών και δημόσιων υπηρεσιών έγιναν για να εξασφαλίσουν τη νίκη απέναντι στο φασισμό, με τους αναρχικούς αγωνιστές να αποκτούν πλεονέκτημα της κατάστασης, για να την σπρώξουν άμεσα προς τους σκοπούς της επανάστασης.

Continue reading Βιομηχανική κολλεκτιβοποίηση κατά τη διάρκεια της Ισπανικής Επανάστασης

του Tom Wetzel
[Ανάκτηση από http://www.uncanny.net/~wetzel/barcelonatransit1936.htm]

Μετάφραση- Επιμέλεια: Θοδωρής Σάρας

Κατεβάστε το κείμενο από εδώ.

Η ιστορία της εργατικής διαχείρισης του συστήματος μεταφορών στη Βαρκελώνη,,στη δεκαετία του 30,κατά τη διάρκεια της επανάστασης και του ισπανικού εμφύλιου είναι η επιβεβαίωση της ικανότητας του κόσμου της εργασίας να διαχειριστεί άμεσα τις βιομηχανίες στις οποίες εργάζεται.

Στα χρόνια που προηγήθηκαν και οδήγησαν στην επανάσταση του 1936 έγιναν δριμύτατοι αγώνες των εργατών – όπως η μεγάλη αλλά ηττημένη απεργία των τραμ το 1935. Ένας αριθμός των αγωνιστών ηγετών της απεργίας είχε μπει στη φυλακή. Με τη νίκη των ελευθεριακών και σοσιαλδημοκρατών στις εθνικές εκλογές του Φεβρουαρίου του 1936, οι φυλακισμένοι συνδικαλιστές απελευθερώθηκαν, και οι εργάτες του συστήματος μεταφορών της Βαρκελώνης άρχισαν να ξαναχτίζουν το σωματείο τους, το οποίο είχε παίξει σημαντικό ρόλο στην πόλη κατά τη διάρκεια των επαναστατικών γεγονότων του ’36.

Το 1936 το κύριο μέρος του μεταφορικού συστήματος της Βαρκελώνης ήταν κομμάτι ενός μεγάλου σιδηρόδρομου τραμ, που λειτουργούσε από την εταιρεία με την επωνυμία “Τραμ Βαρκελώνης” (Tranvias de Barcelona), και ανήκε σε Βέλγους επενδυτές. Η εταιρεία λειτουργούσε 60 γραμμές, που διασταύρωναν διασχίζοντας την πόλη μέχρι και τα κοντινά προάστια. Από τους 7.000 εργάτες της εταιρείας στο ’36, οι 6.500 ανήκαν στο Σωματείο Μεταφορών της Εθνικής Ομοσπονδίας Εργασίας, γνωστής από τα ισπανικά αρχικά CNT. Η CNT ήταν μία ελευθεριακή συνδικαλιστική εργατική οργάνωση. Το Σωματείο Μεταφορών ήταν μία υψηλά δημοκρατική οργάνωση, που λειτουργούσε μέσω των συνελεύσεων των εργατών (γενικές συσκέψεις) και των συμβουλίων των εκλεγμένων εκπροσώπων τους (delegados). Για έναν συνδικαλιστή το σωματείο ήταν μέρος ενός επαναστατικού κοινωνικού κινήματος, που σκόπευε οι εργαζόμενοι να πάρουν άμεσα τη συλλογική διαχείριση των εργοστασίων, αντικαθιστώντας τα αφεντικά και τους καπιταλιστές επενδυτές, για να δημιουργήσουν μία οικονομία βασισμένη στην κοινή ιδιοκτησία της βιομηχανίας από όλη την κοινωνία.

Σε απάντηση των μεγάλων κινητοποιήσεων και απεργιών των Ισπανών εργατών, οι κεφαλές του ισπανικού στρατού, με την άμεση υποστήριξη της καπιταλιστικής ελίτ, προσπάθησαν να ρίξουν την ελευθεριακή κυβέρνηση, που ξεκίνησε τις εργασίες της στις 19 Ιουλίου του 36, για να συντρίψουν το ριζοσπαστικό εργατικό κίνημα της χώρας. Συνδικαλιστικές ομάδες άμυνας με την υποστήριξη της βάσης της αστυνομίας ανταπάντησαν, νικώντας αρχικά τον στρατό στα δύο τρίτα της χώρας. Τα εργατικά σωματεία δημιούργησαν στη συνέχεια το “Λαϊκό στρατό” για να πολεμήσουν τον φασιστικό ισπανικό στρατό. Στις μέρες που ακολούθησαν την ήττα του στρατού τις Βαρκελώνης, τα σωματεία κινήθηκαν προς την απαλλοτρίωση των περισσότερων βιομηχανιών και τη δημιουργία νέων οργανώσεων άμεσης εργατικής διαχείρισης.

Continue reading Εργατική διαχείριση στο Δημόσιο Σύστημα Μεταφορών, 1936-1939 στη Βαρκελώνη

[Ανάκτηση από: http://flag.blackened.net/revolt/spain/coll_l.html, 1/8/2010]

του Lucien

Μετάφραση: Θοδωρής Σάρας

Κατεβάστε το κείμενο από εδώ.

Η ισπανική επανάσταση ξεκίνησε ως επακόλουθο ενός αποτυχημένου ισπανικού πραξικοπήματος από τον Στρατηγό Φράνκο στις 18 Ιουλίου του 1936. Το πραξικόπημα υποστηρίχθηκε από συντηρητικές μερίδες του μεγάλου κεφαλαίου και της Εκκλησίας, και απέτυχε στο μεγαλύτερο μέρος της Ισπανίας καθώς αντιμετώπισε την ένοπλη αντίσταση των εργαζόμενων και των αγροτών, που οργανώθηκαν κύρια από το μεγάλο αναρχοσυνδικαλιστικό σωματείο, της Εθνικής Ομοσπονδίας Εργασίας (CNT), “Μέσα σε ώρες από την επίθεση του Φράνκο οι αναρχικοί εργαζόμενοι και αγρότες απέκτησαν άμεσο έλεγχο πάνω στα χωράφια, τις πόλεις, τα εργοστάσια και τα δίκτυα κοινωνικών υπηρεσιών και μεταφορών” (Breitbart 1979a: 60, επίσης Geurin 1970: 130-1) Αυτό ήταν το άμεσο αποτέλεσμα της δύναμης του μαζικού αναρχοσυνδικαλιστή- εργαζόμενου και του αγροτικού κινήματος (Amsden 1979, Breitbart 1979a) ανάμεσα στους οποίους, όπως παρατηρούσε ένας Γερμανός, “το πρόβλημα της κοινωνικής επανάστασης συζητιόταν διαρκώς και συστηματικά στα σωματεία τους και τις συναντήσεις των ομάδων, στα κείμενα τους, τα φυλλάδια τους και τα βιβλία τους. (στο Geurin 1970: 121) Η CNT η οποία είχε την υποστήριξη της πλειοψηφίας των εργαζόμενων και των αγροτών, προσδιόριζε ως στόχο της τον “ελευθεριακό κομμουνισμό” ένα πρόγραμμα το οποίο καθορίστηκε σε μεγάλο βαθμό στο πρόγραμμα της Σαραγόσσα το Μάη του 1936. Για λόγους χώρου δεν θα προχωρήσουμε στη συζήτηση αυτού και άλλων εγγράφων της CNT, αλλά αρκεί να επισημάνουμε ότι η CNT ακολούθησε την παράδοση του αναρχοκομμουνισμού όπως περιγράφηκε και πιο πάνω. (για λεπτομέρειες του προγράμματος δες Geurin 1970: 121-6 και Guillen 1992: 8-11).

Ανάμεσα στον Ιούλη του 1936 και τον Ιανουάριο του 1938, τουλάχιστον δύο χιλιάδες αυτοδιαχειριζόμενες αγροτικές κολλεκτίβες διαμορφώθηκαν, σε δεκαπέντε εκατομμύρια acres απαλλοτριωμένης γης (ένα άκρ είναι περίπου 4 στρέμματα) και εφτά με οχτώ εκατομμύρια ανθρώπων επηρεαζόταν άμεσα ή έμμεσα από την κολλεκτιβοποίηση του 60% περίπου της ισπανικής γης (Breitbart 1979a: 60). Η κολλεκτιβοποίηση ήταν εθελοντική, και συνήθως ακολουθούσε τη σύσκεψη κάποιου χωριού όπου λάμβαναν την απόφαση της συγκέντρωσης των χωραφιών, των εργαλείων της παραγωγής, και της γης που καταλάμβαναν από τους κτηματίες, σε μία ενιαία παραγωγική μονάδα. Οι τεχνίτες, οι κουρείς και άλλοι μη εργάτες γης ομαδοποιούνταν επίσης σε κολλεκτίβες. (Geurin 1970) Μέσα σε μία τέτοια μονάδα, η γη χωριζόταν σε τεχνική βάση, ανάμεσα σε ομάδες εργασίας (brigada) των δέκα-δεκαπέντε ανθρώπων. Στην μπριγάδα, οι λιγότερο ευχάριστες εργασίες μοιραζόταν και γινόταν κυκλικά, ενώ κάθε άτομο ενθαρρυνόταν να εκτελέσει κάποια εργασία (ες) στην οποία είχε κάποια ικανότητα. (Breitbart 1979b, Geurin 1970) Επιτροπές διαχείρισης αποτελούμενες από μέλη που εναλλασσόταν κυκλικά στις θέσεις της, εκλεγόταν για να επιτηρούν τις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες της κολλεκτίβας, ενώ γινόταν μηνιαίες γενικές συνελεύσεις εργατών και μη – εργατών προκειμένου να επιθεωρήσουν τα σχέδια της παραγωγής, να αξιολογήσουν την πρόοδο και να επανασχεδιάσουν τα στάδια της παραγωγής. (Breitbart 1979b, Geurin 1970) Παντού κανένα καθήκον δεν έδινε υπεροχή πάνω σε άλλους, και κανένα μέλος δεν πληρωνόταν για την διευθυντική εργασία. Στις περισσότερες κολλεκτίβες, η πληρωμή γινόταν σύμφωνα με την ανάγκη, σε όλα τα μέλη εξασφαλιζόταν τροφή, ντύσιμο και κατοικία (Breitbart 1979b). Τα αγαθά αυτά εξασφαλιζόταν μέσω εκλεγμένων επιτροπών καταναλωτών, που οργάνωναν τα αποθέματα και την κατανομή τους μέσω “συνεταιριστικών αποθηκών” πολλές από τις οποίες τοποθετήθηκαν σε παλιές εκκλησίες. Γενικότερα εκκλησίες, μοναστήρια, παλιά στρατόπεδα και αρχοντικά μετατράπηκαν σε σχολεία, σινεμά, βιβλιοθήκες γκαράζ, γηροκομεία ή νοσοκομεία. (εγκαταστάσεις που δεν υπήρχαν πριν την επανάσταση στην ύπαιθρο) (Breitbart 1979b). Η εκπαίδευση ήταν ελεύθερη και υποχρεωτική για όλα τα παιδιά μέχρι τα δεκατέσσερα. (Geurin 1970)

Continue reading Οι κολλεκτίβες στην Επαναστατική Ισπανία

Αναρώτηση…. μία διαδικασία αναστοχασμού και ανάρρωσης. Από τις τοξίνες του καθημερινού πολιτισμού μας. Άραγε ποια είναι εκείνη η ενδόμυχη πλευρά του εαυτού μου, του κοινωνικού εαυτού μου, που ενσαρκώνει σε μία φράση το ιδιαίτερο της ύπαρξης μου;

Εξέγερση … εξέγερση χωρίς τελικότητες, χωρίς αναζήτηση ά-τοπων, ου-τοπων, άρνηση της δυστοπίας του παρόντος, σχεδιασμός μίας διαρκούς επίθεσης προς το άπειρο που περικλείεται μέσα στο κενό…

Εξέγερση, η διαρκής αναφορά στη διαδικασία της αυτόνομης θέσμισης μου, μέσα σε μία πνιγερή και αδιάφορη πραγματικότητα, συμβόλων, και σημείων στίξης… όπου οι ανάσες μας γίνονται γραμμικές διαδικασίες μίας παραγωγής, μίας κατανάλωσης, κι ενός θεάματος. Όπου τα σώματα μας διατάσσονται σε γραμμές και στήλες για να πειθαρχήσουν στην επιθυμία ενός συλλογικού φαντασιακού καταναγκασμού, για το πρέπει του κοινωνικού προορισμού.

Εξέγερση ενάντια στο όχι, το μη-, την άρνηση, το άτομο, το παρόν και το μέλλον. Με ένα παρελθόν γεμάτο στιγμές από πόνο και θλίψη, χαρά και ευτυχία, όπου συναισθήματα, σώματα, λέξεις και πράγματα συνδέονται σε ένα ρίζωμα, σε ένα μεγάλο δέντρο… το δέντρο της ζωής μας.

Εξέγερση για τη ζωή, σε ένα παιχνίδι μέσα στο δρόμο, στις συντροφιές των πάρκων, στις αγκαλιές των ερωτευμένων. Εξέγερση πέρα από το καλό και το κακό, για την ελεύθερη συνύπαρξη των πώς και των γιατί, των δακρύων και των χαμόγελων, του μαύρου και του κόκκινου στον μπλε πίνακα της δημιουργίας.

Εξέγερση, ζωή, δημιουργία, η χαρά της καταστροφής, το απέραντο πανηγύρι της ύπαρξης, όπου οι στίχοι γίνονται πέτρες, οι ώμοι μας στήριγμα της επιθυμίας, καθώς στεκόμαστε ο ένας πλάϊ στον άλλον, απέναντι στον μπάτσο, το αφεντικό, τον πατέρα, τη μητέρα, τον ειδικό, τον ηγεμόνα και ιερέα… στον νταβαντζή… απέναντι τους όχι ως πρόσωπα αλλά ως σώματα πειθαρχημένα, έτοιμα να ταράξουν στο όνομα της ταυτότητας, τους απείθαρχους κύκλους των συλλογικών μας παιχνιδιών.

Εξέγερση ενάντια στον εαυτό μου, έναν άναρχο βολεμένο μέσα στα σχήματα της καθημερινής μου γραμμικής τροχιάς: από το σπίτι στη δουλειά, από τη δουλειά στο μπακάλη, και ύστερα στο μανάβη και από εκεί για καφέ και φαγητό, κριτική στον πόλεμο, και λίγο ποίηση … και έπειτα ύπνος κριτικά βαθύς μέσα στην πλήξη της ρουτίνας…

Εξέγερση ενάντια στο χώρο και στο χρόνο, τη διάταξη του ονείρου μέσα στις πολιτισμένες νόρμες των εργοστασίων, των σχολείων, των εκλογών, του κόμματος και της ψυχαναλύτριας. Εξέγερση ενάντια στο μύθο της εξέλιξης, της πρόοδου και του καθήκοντος.

Εξέγερση για μένα, για σένα για μας… πέρα από μένα, από σένα και από εμάς… Εξέγερση, η διαρκής κίνηση της ύπαρξης, η αδιάκοπη έκρηξη του παρόντος, η απεριόριστη αναίρεση του μέλλοντος, το ατελείωτο παιχνίδι της δημιουργίας.

Άρθρο στο Ροσινάντε

Θοδωρής Σάρας

Κατεβάστε το άρθρο από εδώ.

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα γέννημα αλλά και κομμάτι του κοινωνικού ανταγωνισμού ανάμεσα σε κυρίαρχους και κυριαρχούμενους προσαρμόζεται στην αρχή του 21ου αιώνα, στη λογική της ελαστικής κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης. Η βασική σχέση ανάμεσα σε αφεντικό και μισθωτό σκλάβο είναι αυτή της ευέλικτης εκμετάλλευσης της εργασιακής δύναμης, η οποία συνδέεται με τη διαρκή προσαρμογή της στην εισαγωγή τεχνολογίας, την κατανάλωση/ life style, και το θέαμα, που με τη σειρά τους συμβάλλουν στην ένταση της ταξικής πάλης τόσο ανάμεσα σε μερίδες της υπερεθνικής αστικής τάξης όσο και ανάμεσα σε αυτήν και την κατακερματισμένη σε παγκόσμιο επίπεδο εργατική τάξη.

Το κυρίαρχο μοντέλο της ελαστικής συσσώρευσης προσδιορίζει μεταξύ άλλων κοινωνικών σχέσεων το ελληνικό σχολείο. Στα πλαίσια των εκπαιδευτικών δομών εξελίσσεται μια διαρκής πάλη στα εξής

επίπεδα:

1. ανάμεσα στο εκάστοτε αφεντικό (επιχείρηση ή κράτος) και τον εκπαιδευτικό.,

2. ανάμεσα στην κυρίαρχη εκπαιδευτική δομή και τους εργαζόμενους γονείς,

3. ανάμεσα στην κυρίαρχη δομή και τους μαθητές

4. ανάμεσα σε καθηγητές και μαθητές.

Ουσιαστικά το εκπαιδευτικό σύστημα διαμορφώνεται ως ένα τεράστιο εργοστάσιο, όπου αφεντικά και εργαζόμενοι διατάσσονται σε μία πολύπλοκη πυραμίδα ιεραρχικών σχέσεων εξουσίας, με δύο στόχους: α) την παραγωγή και αναπαραγωγή της σχέσης κεφαλαίου/εργασίας σε τεχνικό, πολιτικό, ιδεολογικό επίπεδο, β) τη διαρκή προσαρμογή του σχολείου – εργοστασίου στα νέα δεδομένα της ελαστικής συσσώρευσης, για την παραγωγή του εμπορεύματος-παιδεία. γ) την αναπαραγωγή άλλων κυρίαρχων ιεραρχικών κοινωνικών σχέσεων (εθνική ιδεολογία, σχέσεις ανάμεσα στα φύλα, σχέση ξένου-ντόπιου εργάτη, μυστικοποίηση της επιστήμης κλπ)

Continue reading Ελαστικοποίηση – εντατικοποίηση – ‘αυτοαξιολόγηση’ (και το μάθημα της ελευθερίας)

Θοδωρής Σάρας ‘Αρθρο στο Ροσιναντε Ιανουαριου

Κατεβάστε το άρθρο από εδώ.

Οι επιχειρήσεις στη διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών, προσαρμόζουν τις δομές και τις διαδικασίες τους στο μοντέλο της ελαστικής συσσώρευσης του κεφαλαίου, με σκοπό να μειώσουν το υψηλό κόστος της εργασίας, στην περιόδου του φορντισμού όπου κράτος, εργοδοτικές και εργατικές οργανώσεις ρύθμιζαν τις ανταγωνιστικές τους σχέσεις μέσα από τη θέσμιση παρεμβατικών πολιτικών προνοιακού τύπου. Η έρευνα των καταναλωτικών συνηθειών του πλήθους των εργαζόμενων, η εισαγωγή νέων τεχνολογιών πληροφορίας επέτρεψαν τη μείωση του χρόνου παραγωγής και κυκλοφορίας των εμπορευμάτων, αυξάνοντας έτσι την παραγωγικότητα της εργασίας. Στη νέα φάση η αξία του εμπορεύματος αποκτά και μία τρίτη διάσταση αυτή της συμβολικής αξίας (δίπλα στην αξία χρήση και την ανταλλακτική αξία) οδηγώντας στην κοινωνία του θεάματος, των δικτύων και της πληροφορίας.
Η ελαστική συσσώρευση αφορά τα είδη ρύθμισης της σχέσης ανάμεσα σε κεφάλαιο και εργασία, τις ώρες και τις μεθόδους εργασίας, και φυσικά την αγορά εργασίας. Βασικός στόχος είναι η μείωση του χρόνου ανακύκλωσης του κεφαλαίου τόσο στο επίπεδο της παραγωγής όσο και στο επίπεδο της κυκλοφορίας, μέσα από τη διαρκή προσαρμογή των συστημάτων οργάνωσης της παραγωγής, στις αλλαγές που γίνονται με την εισαγωγή τεχνολογίας, νέων καταναλωτικών προτύπων, νέων Life styles κλπ πάντα με σκοπό την αύξηση της εκμετάλλευσης των μισθωτών σκλάβων, και επομένως της παραγόμενης υπεραξίας.

Continue reading Η τάξη ως πλήθος εργατικών χεριών

Σάρας Θοδωρής

Άρθρο στο Ροσινάντε Δεκεμβρίου

Κατεβάστε το άρθρο από εδώ.

“Ποια είναι όμως η φυσική οργάνωση των μαζών;
Είναι αυτή που βασίζεται στους ιδιαίτερους προσδιορισμούς
της πραγματικής ζωής,..”
Μιχαήλ Μπακούνιν (1)

Οι κοινωνίες του 21ου αιώνα διαμορφώνονται σε ένα παγκόσμιο πλέγμα κοινωνικών πολιτικών και πολιτιστικών σχέσεων, οι οποίες υπερβαίνουν τους επιμέρους “εθνικούς” κοινωνικο-οικονομικούς σχηματισμούς, και ελκύονται από την ελαστική κεφαλαιοκρατική συσσώρευση.

Στο επίπεδο της αξίας, ήδη από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα, εμφανίζεται δίπλα στην ανταλλακτική αξία και την αξία χρήσης, η συμβολική αξία των εμπορευμάτων. Τα προϊόντα της εργασίας μετατρέπονται σε φορείς νοημάτων, ιδεών, πολιτιστικών συμβόλων και σημείων, τα οποία ρίχνονται μέσα στη διαδικασία της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης, οδηγώντας στην ανάπτυξη ενός νέου βιομηχανικού κλάδου, αυτού του θεάματος. Ο εργάτης – παραγωγός (ανταλλακτικής αξίας), καταναλώνει προϊόντα για την αναπαραγωγή της εργατικής του δύναμης (αξίες χρήσης) αντιστοιχώντας σε κάθε ενέργεια ένα σύμβολο, μία πολιτιστική επιταγή, ένα ολόκληρο πλέγμα ετερόνομων σχέσεων, που οδηγούν στην αγκίστρωση του σε αξίες φετίχ. (αυτοκίνητο, σπίτι, κλπ) Φυσικά η αγκίστρωση αυτή δεν είναι αποτέλεσμα μίας διαδικασίας αποξένωσης και/ή αλλοτρίωσης αλλά μία επιλογή για την ικανοποίηση των επιθυμιών και των αναγκών του. Η εποχή του θεάματος και η αναδυόμενη κοινωνία των ειδώλων, η οποία βασίστηκε στη διαμόρφωση τεράστιων τραπεζικών μηχανισμών πίστωσης, πρόσφεραν σε κάθε εργαζόμενο, το όνειρο της στιγμιαίας πραγμάτωσης της “ελευθερίας” στον “παράδεισο” της κατανάλωσης εμπορευμάτων, τόσο στο χρηστικό όσο και στο συμβολικό επίπεδο. Το κράτος πρόνοιας με τις επιδοματικές του πολιτικές έδωσε χώρο για την μεγέθυνση των κεφαλαιοκρατικών συσσωρεύσεων μέσω της πλαστικοποίησης των καθημερινών συνηθειών των εργατών.

Continue reading Αυτοοργάνωση του ανταγωνιστικού κινήματος στη μεταφορντική εποχή.

Άρθρο στο Ροσινάντε.

Σάρας Θοδωρής

Κατεβάστε το άρθρο από εδώ.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 διαμορφώθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο ένας κυρίαρχος συνασπισμός εξουσίας ανάμεσα σε κράτη, οργανισμούς (ΔΝΤ, ΠΟΕ, ΕΕ, ΝΑFTA κλπ), και μερίδων της κεφαλαιοκρατικής τάξης με υπερεθνικά χαρακτηριστικά. Ο υπερεθνικός αυτός συνασπισμός οδήγησε σε έναν νέο συμβιβασμό ανάμεσα σε κεφάλαιο και εργασία με βασικό στόχο την προσαρμογή των κοινωνικο-οικονομικών σχηματισμών, στη λογική της ελαστικής κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης. Το δόγμα της νέας τάξης πραγμάτων συνέθεταν η ελευθερία κίνησης κεφαλαίων, εργασίας, εμπορευμάτων και πληροφορίας.

Την ελαστικοποίηση της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης ακολούθησε και η ελληνική περιφέρεια. Στα πλαίσια της προσαρμογής αυτής η πόλη της Νάουσας μετατράπηκε σταδιακά σε ένα φάντασμα της βιομηχανικής εποχής. Η πόλη έφτασε στη ακμή της τα μέσα της δεκαετίας του ’80 όταν οι κλωστοϋφαντουργοί εργαζόμενοι έφταναν τις 4.000. Στη δεκαετία αυτή διαμορφώνεται και ο κυρίαρχος επιχειρηματικός όμιλος του Θ. Λαναρά (ΚΛΩΝΑΤΕΞ ή μετέπειτα Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία United Textiles) Η ΕΝΚΛΩ μέχρι και το 2005 κατείχε ηγετική θέση στον τομέα του νήματος με 35% μερίδιο στην εγχώρια αγορά και 15% στην ευρωπαϊκή, και διεθνείς συνεργασίες με μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες στον κλάδο της ένδυσης όπως είναι οι Nike, Adidas, Reebok, Benetton.¹

Τη δημιουργία του κολοσσού της ΕΝΚΛΩ στήριξε το κράτος με τις νεοφιλελεύθερες διαχειρίσεις του (ΠΑΣΟΚ ΝΔ) αλλά και ο γραφειοκρατικός συνδικαλισμός της ΓΣΕΕ. Η τριμερής σχέση της φορντικής εποχής (κεφάλαιο – κράτος – ΓΣΕΕ) στήριξαν τη διαδικασία της συγκέντρωσης κεφαλαίου από τον Λαναρά. Η ενίσχυση της διαδικασίας αυτής γινόταν πάντα με πρόσχημα την “κρίση” που απειλούσε τον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας και την ανάγκη “εξυγίανσης” της εταιρείας. Έτσι η “εξυγίανση” χρηματοδοτήθηκε το 1996 με 4,7 δις δραχμές, το 2004 με 23 εκ ευρώ, ενώ το 2008 η εταιρεία εξασφάλισε 35 εκ ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά επενδύθηκαν στη σταδιακή μεταφορά των εργοστασίων σε χώρες μικρότερου εργασιακού κόστους (Αλβανία, “Μακεδονία”, Βουλγαρία κ.α) Στη “μητροπολιτική έδρα” της επιχείρησης διατηρήθηκαν οι τομείς της έρευνας και διοίκησης, του ελέγχου των πωλήσεων και των δικτύων διανομής και του μάρκετινγκ.

Continue reading Μεταφορντισμός. Η περίπτωση της πόλης της Νάουσας

Σάρας Θοδωρής

Ολόκληρη η θέση μου για τα στρατόπεδα μεταναστών σε μορφή pdf

εδώ

   

 

 

Οι σύγχρονες κοινωνίες αναδύονται σε παγκόσμιο επίπεδο από την ταυτόχρονη εξέλιξη και σύνθεση των δράσεων των υποκειμένων (ατομικών και συλλογικών) σε τρία επίπεδα: το επίπεδο του φυσικού χώρου (παραδοσιακός χώρος των “εθνικών” κοινωνικών σχηματισμών), το επίπεδο των δικτύων (ο χώρος που αναδύεται μέσα από τη επικοινωνία των υποκειμένων σε υπερεθνικό επίπεδο) και το επίπεδο των ροών (που αφορά το χώρο που παράγεται από την “ελεύθερη” κίνηση κεφαλαίου, εργατικού δυναμικού, και εμπορευμάτων αλλά και τις δικτυακές επαφές σε παγκόσμιο επίπεδο). Η “ελευθερία” κίνησης ανθρώπων, κεφαλαίων και εμπορευμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο διαμορφώνει ένα νέο μοντέλο κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης αυτό της ευελιξίας. Τα βασικά χαρακτηριστικά του είναι η μεταφορντική οργάνωση της παραγωγής και της κατανάλωσης, η κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού, και ένα νέο σύστημα πειθαρχικού ελέγχου, που οδηγεί στο μετασχηματισμό των μηχανισμών επιτήρησης στο επίπεδο των οικονομικών αλλά και των κρατικών συστημάτων.

Η ελαστική κεφαλαιοκρατική συσσώρευση οδηγεί – χωρίς να προσδιορίζει σε τελική ανάλυση – τις κοινωνικές σχέσεις σε οικονομικό, πολιτικό και πολιτισμικό επίπεδο, διαμορφώνοντας νέους χωροχρονικούς τόπους δράσης, που διαπερνούν τα παραδοσιακά σύνορα των εθνο-κρατικών κοινωνικών σχηματισμών χωρίς όμως να τα καταργούν. Εικόνες, γεγονότα, σύμβολα, πληροφορίες, κεφάλαια, πληθυσμοί, ρέουν σε παγκόσμιο επίπεδο με αποτέλεσμα τα κοινωνικο-οικονομικά συστήματα να βρίσκονται σε μία κατάσταση πέρα από την ισορροπία ή όπως θα έλεγε ο Agamben σε μία διαρκή κατάσταση εξαίρεσης.(1)

Από τις αρχές τις δεκαετίας του ’80, στα πλαίσια της κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού και της συνακόλουθης μεγέθυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και της γενίκευσης των ενδο-καπιταλιστικών αντιθέσεων για την αναδιανομή των σφαιρών οικονομικής και πολιτικής επιρροής, αυξάνεται διαρκώς ο αριθμός των μεταναστών και των προσφύγων (2). Μολονότι ένα μέρος της κεφαλαιοκρατικής ανάπτυξης τις τελευταίες δεκαετίες βασίζεται στη μετανάστευση, τα κράτη προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές ανισότητες αλλά και να ελέγξουν τις δυνητικές απειλές, που αναδύονται από την ατομική ή συλλογική αντίδραση των κοινωνικών απορριμάτων (Bauman), προσαρμόζουν τις δομές πολιτικού ελέγχου και επιτήρησης στα νέα δεδομένα, με σκοπό τη διατήρηση της διαδικασίας της συσσώρευσης.

Continue reading Η υλική κατασκευή της κατάστασης εξαίρεσης και ο βιοπολιτικός έλεγχος της μετανάστευσης στη σύγχρονη εποχή. Σύνορα και στρατόπεδα συγκέντρωσης.