ΑντιΟιδίποδας: Καπιταλισμός και σχιζοφρένεια. Το μηχανικό ασυνείδητο της επανάστασης.

Του Θοδωρή Σάρα.

Η παρακάτω προσέγγιση αναδύθηκε ως συμβάν στα πλαίσια της συνέλευσης υγείας το 2014 στη Βέροια. Η πρώτη φορά που ήρθα σε επαφή με τον Αντι-Οιδίποδα ήταν 20 χρόνια περίπου πριν, τελειόφοιτος στο τμήμα Κοινωνιολογίας, σε ένα κατώφλι της ζωής μου για τη δημιουργία γραμμών διαφυγής ή την ενσωμάτωση μου στο υπάρχον. Η αλήθεια είναι πως μετά από 20 χρόνια για πρώτη φορά αισθάνομαι ότι έχω μία ολοκληρωμένη εικόνα, ή καλύτερα το δικό μου χάρτη για το ταξίδι στη Νέα Γη, βασισμένο στον πολυσχιδή χάρτη των ροών του ΑντιΟιδίποδα, με βάση τον οποίο επιλέγω κάθε στιγμή, στο εδώ και το τώρα τις δικές μου γραμμές φυγής, με τα λόγια των Ν&Γ να αντηχούν στα αυτιά μου:

“Οι γραμμές φυγής είναι όμως ακόμα πλήρεις γραμμομοριακές ή κοινωνικές επενδύσεις, που επηρεάζουν ολόκληρο το κοινωνικό πεδίο: για αυτό κι έργο της σχιζοανάλυσης είναι τελικά να ανακαλύπτει στην κάθε περίπτωση τη φύση των λιμπιντικών επενδύσεων του κοινωνικού πεδίου, τις εσωτερικές του δυνατές συγκρούσεις, τις σχέσεις τους με τις προσυνειδητές επενδύσεις του πεδίου αυτού, τις δυνατές συγκρούσεις τους με αυτές – με λίγα λόγια ολόκληρη τη λειτουργία των επιθυμητικών μηχανών και της καταστολής της επιθυμίας. Πρέπει να εκπληρώσει τη διαδικασία, όχι για να της δώσει κάποιο σκοπό. Ποτέ δεν θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε αρκετά στην απεδαφικοποίηση και την αποκωδίκωση των ροών. Γιατί η καινούρια Γη (“Κι αληθινά η γη θα γίνει κάποια μέρα τόπος θεραπείας”) δεν βρίσκεται στις νευρωτικές ή τις διεστραμμένες επανεδαφικοποιήσεις που σταματούν τη διαδικασία ή της ορίζουν σκοπούς, δεν βρίσκεται ούτε πίσω ούτε εμπρός, αλλά συμπίπτει με την εκπλήρωση της διαδικασίας της επιθυμητικής παραγωγής, τη διαδικασία αυτήν που εκπληρώνεται ήδη εφόσον προχωρεί και  όσο προχωρεί. Μας μένει λοιπόν να εξετάσουμε πως τα διάφορα καθήκοντα της σχιζοανάλυσης προχωρούν πραγματικά και ταυτόχρονα.” (ΑΟ: 439)

Στο άρθρο αυτό, προσπαθώ τη χαρτογράφηση ενός ταξιδιού στα όρια του καπιταλισμού, πέρα από την καταστολή των επιθυμητικών μηχανών, για τη θέσμιση θεραπευτικών διαδικασιών, που απελευθερώνουν την “τρέλα” από τα δεσμά της ψυχιατρικής και των λοιπών επιστημών του ανθρώπου, οι οποίες στήνουν πειθαρχικές μηχανές για να εγκλείσουν και να ρυθμίσουν τις εν δυνάμει επαναστατικές ροές, ταξινομώντας το διαφορετικό ως ασθένεια, ως όριο του ίδιου του καπιταλισμού, ως τρόμο[κρατία]. Η σχιζοφρένεια ως διαδικασία δεν είναι “τρέλα”, ούτε παρέκκλιση από το κανονικό, αλλά μία άλλη λογική. Μία λογική που δεν χωράει στα όρια του καπιταλισμού και του κράτους, και που απεδαφικοποιεί την παραγωγή των επιθυμιών της. Όπως και οι επαναστάσεις μας.

Στα δύο πρώτα μέρη αναλύονται στη βάση της κριτικής των Ν&Γ δύο περιπτώσεις αυτοδιαχειριζόμενων δομών ψυχικής υγείας, του Kingsley Hall (αντιψυχιατρική) και του La Borde (σχιζοανάλυση). Στο τρίτο μέρος της παρέμβασης, τοποθετούμαστε μέσα στις θέσεις της σχιζοανάλυσης των Ν&Γ και την προσπάθεια τους να δημιουργήσουν ένα χάρτη υλιστικής ψυχιατρικής. Στο τέταρτο μέρος δίνονται οι συνδέσεις μέσα από τις οποίες αναδύεται το ασυνείδητο ως επιθυμητική παραγωγή. Για να περάσουμε στο τελευταίο μέρος της προσέγγισης των πολλαπλών υψιπέδων της επανάστασης ως διαρκές γίγνεσθαι, με το οποίο οφείλει – και κατά τη γνώμη μου – να συνδεθεί κάθε προσπάθεια παρέμβασης και στον τομέα της ψυχικής υγείας.

Ευχαριστώ τους φίλους/ες και τους συντρόφους/σες, που μοιράστηκαν και μοιράζονται ακόμα μαζί μου αυτή την προσπάθεια, συμβάλλοντας με τις πράξεις τους, και όχι με μεγάλα λόγια στη συλλογική μας ρήξη και φυγή από το υπάρχον· στην πραγμάτωση της συλλογικής μας ευτυχίας. Χωρίς αυτούς θα βολόδερνα ακόμα έξω από το αγκυροβόλιο της ενσωμάτωσης μου.

Κατεβάστε σε μορφή pdf όλο το άρθρο από εδώ: ΑντιΟιδίποδας: Καπιταλισμός και σχιζοφρένεια. Το μηχανικό ασυνείδητο της επανάστασης. Του Θοδωρή Σάρα.

Saul Newman Πόλεμος στο κράτος: Ο αναρχισμός του Στίρνερ και του Ντελέζ

Κατεβάστε το κείμενο από εδώ.


Ανάκτηση από The Anarchist Library Anti-Copyright May 21, 2012


Μετάφραση: Θοδωρής Σάρας Αύγουστος 2012


 Συχνά η επιρροή του Μαξ Στίρνερ στη σύγχρονη πολιτική θεωρία παραβλέπεται. Ωστόσο, στην πολιτική σκέψη του Στίρνερ μπορεί να βρεθεί μια εκπληκτική σύγκλιση με τη μεταδομιστική θεωρία, ιδίως όσον αφορά τη λειτουργία της εξουσίας. Ο Andrew Koch, για παράδειγμα, βλέπει τον Στίρνερ ως στοχαστή που ξεπερνά τη χεγκελιανή παράδοση, στην οποία τοποθετείται συνήθως, υποστηρίζοντας ότι το έργο του είναι ένας προάγγελος των μεταδομιστικών ιδεών για τα θεμέλια της γνώσης και της αλήθειας (Koch, 1997). Ο Koch υποστηρίζει ότι η ατομικιστική πρόκληση του Στίρνερ στις φιλοσοφικές βάσεις του κράτους πηγαίνει πέρα από τα όρια της παραδοσιακής δυτικής φιλοσοφίας, παρουσιάζοντας μια πρόκληση για την μεταφυσική της επιστημολογίας. Από το πρίσμα αυτό μεταξύ Στίρνερ και μεταδομιστικής επιστημολογίας, που τέθηκε από τον Koch, θα εξετάσω τη σύγκλιση του Στίρνερ με ένα συγκεκριμένο μεταδομιστή στοχαστή, τον Ζιλ Ντελέζ, όσον αφορά το θέμα της κρατικής και της πολιτικής εξουσίας. Υπάρχουν πολλοί σημαντικοί παραλληλισμοί μεταξύ αυτών στοχαστών, και οι δύο μπορούν να παρουσιαστούν, με διαφορετικούς τρόπους, ως αντι-κρατιστές, αντιεξουσιαστές φιλόσοφοι. Θέλω να δείξω τον τρόπο με τον οποίο η κριτική του Στίρνερ στο Κράτος προεξοφλεί τη μεταδομιστική απόρριψη από τον Ντελέζ της σκέψης του κράτους, και το πιο σημαντικό, τους τρόπους με τους οποίους ο αντι-ουσιοκρατικός, μετά-ανθρωπιστικός αναρχισμός των δύο στοχαστών υπερβαίνει και, επομένως, αντικατοπτρίζει, τα όρια του κλασικού αναρχισμού. Το κείμενο εξετάζει τoυς δεσμούς μεταξύ της ανθρώπινης ουσίας, της επιθυμίας και της εξουσίας που διαμορφώνουν τις βάσεις της κρατικής εξουσίας. Έτσι, ενώ Κοχ εστιάζει στην απόρριψη του Στίρνερ των επιστημολογικών θεμέλιων του Κράτους, η έμφαση του κειμένου είναι στη ριζοσπαστική οντολογία του Στίρνερ- το ξεσκέπασμα των λεπτών συνδέσεων μεταξύ ανθρωπισμού, επιθυμίας και εξουσίας. Θα ήθελα επίσης να υποστηρίξω ότι αυτή η κριτική της ανθρωπιστικής εξουσίας, με την οποία τόσο ο Στίρνερ όσο και ο Ντελέζ ασχολούνται μπορεί να μας παρέχουν σύγχρονες στρατηγικές για την αντίσταση στην κυριαρχία του κράτους.

Πρέπει να γίνει κατανοητό, ωστόσο, ότι ενώ υπάρχουν σημαντικές ομοιότητες μεταξύ του Στίρνερ και του Ντελέζ, υπάρχουν επίσης πολλές διαφορές, και, για πολλούς λόγους, μπορεί να μοιάζει ασυνήθιστη η προσέγγιση να φέρουμε κοντά τους δύο στοχαστές. Για παράδειγμα, ο Στίρνερ ήταν, μαζί με τον Μαρξ, ένας από τους νεαρούς Χεγκελιανούς, των οποίων το έργο αναδείχθηκε ως μία εξαιρετικά ατομιστική κριτική του γερμανικού ιδεαλισμού, ιδιαίτερα του Φόυερμπαχ και του Χέγκελ. Ο Ντελέζ, από την άλλη πλευρά, ήταν ένας φιλόσοφος του εικοστού αιώνα, ο οποίος, μαζί με τον Φουκώ και τον Ντεριντά, θεωρείται ως ένα από τους κύριους “μεταδομιστές” στοχαστές. Ενώ το έργο του Ντελέζ μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως μια επίθεση στο χεγκελιανισμό, ακολουθεί διαφορετικά και πιο ποικίλα μονοπάτια, από την πολιτική και την ψυχανάλυση, ως τη λογοτεχνία και τη θεωρία του κινηματογράφου. Ο Στίρνερ δεν θεωρείται γενικά ως “μεταδομιστής”, και, εκτός από το πρωτοποριακό άρθρο του Koch (Koch 1997) και το έργο του Ντεριντά για τον Μαρξ (Ντεριντά 1994), δεν έχει λάβει ουσιαστικά καμία προσοχή, υπό το πρίσμα της σύγχρονης θεωρίας. Ωστόσο, και αυτό είναι ίσως το πρόβλημα με ετικέτες όπως ο “μεταδομισμός”, υπάρχουν πολλά κρίσιμα επίπεδα σύγκλισης μεταξύ των δύο αυτών φιλοσόφων – ιδιαίτερα στην κριτική της πολιτικής κυριαρχίας και της εξουσίας – στα οποία μπορεί κάποιος να δώσει έμφαση, και η οποία θα μπορούσε να αμφισβητηθεί αν κάποιος κολλήσει σε αυτές τις ετικέτες. Είναι ακριβώς αυτή η απόρριψη της τυραννίας των «ετικετών», των ουσιοκρατικών ταυτοτήτων, των αφαιρέσεων και των «συμπαγών ιδεών» – αυτή η επίθεση στις εξουσιαστικές αντιλήψεις που περιορίζουν τη σκέψη – στις οποίες ο Στίρνερ και ο Ντελέζ πέτυχαν κάποιο κοινό έδαφος. Αυτό δεν σημαίνει να αγνοήσουμε τις διαφορές μεταξύ τους, αλλά αντίθετα, να δείξουμε πώς αυτές οι διαφορές συντονίζονται μαζί σε απρόβλεπτους και ενδεχόμενους τρόπους για να σχηματίσουν, με τα λόγια του Ντελέζ, “επίπεδα συνοχής” από τα οποία μπορεί να δημιουργηθούν νέες πολιτικές έννοιες.

  Continue reading Saul Newman Πόλεμος στο κράτος: Ο αναρχισμός του Στίρνερ και του Ντελέζ