Category: Ουτοπία

Μετάφραση – Επιμέλεια: Θοδωρής Σάρας

Κατεβάστε το κείμενο ελεύθερα σε μορφή pdf από εδώ

Η ανακοίνωση αυτή, αναγνωρίζω, ακούγεται αδύνατη, της μεθόδου για τον συνδυασμό τριακοσίων οικογενειών άνισης περιουσίας, και την επιβράβευση κάθε ατόμου – άντρα, γυναίκας, παιδιού – σύμφωνα με τις τρεις ιδιότητες, κεφάλαιο, εργασία, ταλέντο. Περισσότεροι από ένας αναγνώστης θα πιστώσει τον εαυτό του με χιούμορ όταν παρατηρεί: “Ας αφήσουμε τον συγγραφέα να προσπαθήσει να συσχετίσει μόλις τρεις οικογένειες, να συμφιλιώσει τρία νοικοκυριά στην ίδια κατοικία σε κοινωνική ένωση, να ρυθμίσει τις αγορές και τις δαπάνες, με τέλεια αρμονία των παθών, του χαρακτήρα , και της εξουσίας˙ και όταν θα έχει καταφέρει να συμβιβάσει τρεις ερωμένες των συνδεδεμένων νοικοκυριών, θα πιστέψουμε ότι μπορεί να το πετύχει και με τριάντα και με τριακόσιες”. ^[i]

Η πιο φαινομενικά λογική ένσταση , και η οποία θα πρέπει να καταρριφθεί πάνω από μία φορά, είναι αυτή των κοινωνικών διαφωνιών. Πώς συμβιβάζεις τα πάθη, τα συγκρουόμενα συμφέροντα, τους ασυμβίβαστους χαρακτήρες, με λίγα λόγια, τις αναρίθμητες ανισότητες, οι οποίες προκαλούν τόσο πολύ διχόνοια;

  Μπορεί εύκολα να υποτεθεί ότι θα κάνω χρήση ενός μοχλού εντελώς άγνωστου, οι ιδιότητες του οποίου δεν μπορεί να κριθούν έως ότου θα τις έχω εξηγήσει. Οι αντιφατικές Σειρές των παθών αντλούν την τροφή τους αποκλειστικά και μόνο από τις διαφορές που φέρνουν σε αμηχανία την πολιτισμένη πολιτική˙ δρουν σαν καλλιεργητής, ο οποίος από μια, μάζα ακαθαρσιών αντλεί τα σπέρματα της αφθονίας˙ τα απορρίμματα, η βρωμιά, και το ακάθαρτο υλικό, το οποίο θα χρησίμευε μόνο για να ρυπάνει και να μολύνει τις κατοικίες μας, είναι γι ‘αυτόν οι πηγές του πλούτου.

Continue reading Το Φαλανστήριο, του Κάρολου Φουριέ

Μετάφραση – Επιμέλεια: Θοδωρής Σάρας

Πρωτότυπο κείμενο: Łukasz Stanek : Collective Luxury: Architecture and Populism in
Charles Fourier από το autoportret 2 [34] 2011

[Οι σημειώσεις του Stanek ακολουθούν την κλίμακα των αριθμών, ενώ του μεταφραστή την
κλίμακα του ελληνικού αλφάβητου]

Κατεβάστε το κείμενο ελεύθερα σε μορφή pdf από εδώ

Το 1972 ο μαρξιστής φιλόσοφος, κοινωνιολόγος και συγγραφέας της θεωρίας της παραγωγής του
χώρου, Henri Lefebvre δημοσίευσε την εισαγωγή στον τόμο Actualité de Fourier, που ακολούθησε
ένα συμπόσιο για τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Κάρολου Φουριέ (1772- 1837) .[1] Αυτή η επ-
ανακάλυψη του σοσιαλιστή συγγραφέα, που αποκλήθηκε από τους πολιτικούς αντιπάλους του
“ουτοπιστής” εγγράφηκε σε μία ευρύτερη επανεξέταση της σχέσης ανάμεσα στην αρχιτεκτονική,
την πόλη και την πολιτική από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 στη Γαλλία. Αυτή η επαναθεώρηση
ήταν δυνατή μόνο με την ουσιαστική αμφισβήτηση της σχέσης, ανάμεσα στην παραγωγή και την
κατανάλωση, και με τον επαναπροσδιορισμό της έννοιας της εργασίας στον μεταπολεμικό
φορντισμό.

Η ανακάλυψη του Φουριέ από τον Lefebvre συνέπεσε με τη διατύπωση της θεωρίας της
παραγωγής του χώρου, η οποία δημοσιεύθηκε σε έξι βιβλία μεταξύ του 1968 (Δικαίωμα στην
Πόλη- Right to the City ) και το 1974 (Η παραγωγή του χώρου- The Production of Space ).
Αναπτύσσοντας μια θεωρία του χώρου, ως παραγόμενου από, και παραγωγικού των κοινωνικών
πρακτικών, ο Lefebvre υποστήριξε ότι η κεντρική ιδέα του Φουριέ ήταν η πεποίθηση ότι νέες
κοινωνικές σχέσεις απαιτούσαν την παραγωγή νέων χώρων.[2]

Αναπτύσσοντας μια κριτική της μεταπολεμικής πολεοδομίας [3], ο Lefebvre παρατήρησε ότι ο
παραδειγματικός τόπος για το έργο του Φουριέ του νέου χώρου για μια νέα κοινωνία, ήταν το
Palais-Royal, ένας χώρος που κατασκευάστηκε για την ευδαιμονία, ένας “χώρος που οδηγεί το
λόγο, τονώνει τις απολαύσεις, συσχετίζει τα άτομα μεταξύ τους, επιτρέποντας να ενισχύουν το ένα
το άλλο” · ένας χώρος κακής φήμης που μισήθηκε από όλους τους ηθικιστές, τόσο τους
επαναστάτες όσο και τους συντηρητικούς. [4] Σε μια τηλεοπτική συνέντευξη του, το 1972, ο
Lefebvre υποστήριξε ότι το Palais Royal, ως ένας τόπος θεάτρου, στοών, συνάντησης, εμπορίου,
εργασίας, ελεύθερου χρόνου και πολυτέλειας, αποτέλεσε την έμπνευση για το Φαλανστήριο – ένα
κτίριο για 1620 κατοίκους που προβλέφτηκε από τον Φουριέ, ως το κομβικό σημείο για την
κοινωνία που ερχόταν. [5] Ο Φουριέ συνέλαβε την αρχιτεκτονική ως συλλογική πολυτέλεια,
αποδίδοντας με την περιγραφή του Φαλανστήριου, ως “παλάτι” το οποίο, στο Dictionnaire de
sociologie phalanstérienne (1911) του Silberling περιγράφηκε ως ένας τόπος ελευθερίας, που είναι
εγγυημένος “υπό την αιγίδα των καλών ηθών και την παρατήρηση της εθιμοτυπίας, την ευγένεια
και την καλαισθησία, που προκύπτει φυσικά από την κοινωνική ζωή.” [6] Στην ανάγνωση του
Lefebvre, ο Φουριέ αντιτάχτηκε σε έναν αιώνα ασκητισμού της αριστερής σκέψης, και συνέλαβε
τη συλλογική πολυτέλεια ως πολιτικό σχέδιο. “Αυτές οι ιδέες-έγραψε ο Φουριέ – οι οποίες
εμφανίζονται ως υπολογισμός της πολυτέλειας και του πλεονασμού, είναι, στην πραγματικότητα,
μια θεωρία της υψηλής πολιτικής, από την οποία θα προέρθει η θεμελιώδης αρχή της κοινωνικής
ευτυχίας, το φύτρο της ένωσης.” [7]

Continue reading Συλλογική πολυτέλεια: Αρχιτεκτονική και Λαϊκισμός στoν Κάρολο Φουριέ.