Συλλέκτες χρέους: Η Οικονομία, η Πολιτική και η Ηθική του χρέους.

Κατεβάστε ελεύθερα το κείμενο, στα ελληνικά από εδώ:

Debt Collectors: The Economics, Politics, and Morality of Debt

Ανάκτηση από: Unemployed Negativity

Μετάφραση-επιμέλεια Θοδωρής Σάρας

Κάθε φιλοσοφική θεώρηση της πολιτικής του χρέους, ίσως θα πρέπει να αρχίσει με το γεγονός ότι το σύνολο της ρητορικής του χρέους, της κατοχής και της πληρωμής των χρεών, είναι ταυτόχρονα ένα λεξιλόγιο ηθικών και οικονομικών όρων. Αυτό το σημείο σχετίζεται μεν, αλλά σε αντίθεση, με το γνωστό επιχείρημα του Νίτσε στην Γενεαλογία της Ηθικής. Ενώ ο Νίτσε υποστήριξε ότι η ηθική, η ενοχή, ήταν κατά βάση της, χρεωστική, μια πληρωμή βασάνων για όσους δεν μπορούσαν να πληρώσουν το τίμημα, η εξέταση του χρέους αποκαλύπτει το πόσο η πληρωμή των χρεών του, η πληρωμή των λογαριασμών του, είναι τόσο μια ηθική επιταγή όσο και μια οικονομική σχέση.

  Όπως υποστηρίζει ο David Graeber ακόμη και από τη σκοπιά της πρότυπης οικονομικής θεωρίας η τοποθέτηση του χρέους ως κάποιου είδους ηθικού καθήκοντος, σαν κάτι που δεν μπορεί ποτέ να καταργηθεί, έρχεται σε αντίθεση όχι μόνο με την αιτιολόγηση του τόκου, που υποτίθεται ότι είναι μια αποζημίωση με βάση το ρίσκο, αλλά παράλληλα είναι και μία τεράστια συσκευή που είναι αφιερωμένη στην εκτίμηση του ρίσκου, διακρίνοντας ανάμεσα σε καλό και κακό ρίσκο. Η ιδέα της αποπληρωμής του χρέους, δεν είναι τίποτα άλλο από μια ηθική ιδέα, και μάλιστα μία ιδέα απόλυτης ηθικής υποχρέωσης που μεταφέρεται στη σφαίρα της οικονομίας. Θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει αυτή την ηθική δουλική, για το γεγονός ότι κρατεί τους πάντες να πληρώνουν την υποθήκη για ένα σπίτι κάτω από το νερό, να πληρώνουν τα δάνεια σπουδών τους, χωρίς ποτέ να πάρουν τη δουλειά που τους υποσχέθηκε μια τέτοια εκπαίδευση. Φαίνεται λοιπόν ότι το πολιτικό καθήκον είναι ζήτημα απλά να διαχωρίσουμε την ηθική της υποχρέωσης από την οικονομία του χρέους. Ο κόμπος είναι λίγο πιο μπερδεμένος από το να πετάξουμε απλά στην άκρη, τη γλώσσα του χρέους εξ ολοκλήρου, αφού το χρέος, είναι ο κυρίαρχος τρόπος έκφρασης των κοινωνικών υποχρεώσεων. Ο Graeber υποστήριξε ότι η προϊστορία του χρέους, η προϊστορία που εξηγεί την ετυμολογία της οικονομίας και της ηθικής, βασίζεται στις υποχρεώσεις που στηρίζουν την κοινωνία, ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά, ανάμεσα στους συζύγους, κλπ. Ωστόσο, οι υποχρεώσεις αυτές δεν έχουν αποτιμηθεί σε χρήμα. Αν λάβουμε υπόψη ένα σύγχρονο παράδειγμα, οφείλουμε ένα χρέος προς τους γονείς μας, αλλά ποτέ δεν θα μπορούσαμε να το ξεπληρώσουμε με μια επιταγή, ή αν κάναμε κάτι τέτοιο θα φαινόταν προσβλητικό. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα αυτά τα μη-χρηματικά χρέη στήριξαν τις κοινωνικές σχέσεις και τα άτομα. Η πρόσφατη ιστορία του χρέους είναι εκείνη κατά την οποία αυτή η εξάρτηση, τουλάχιστον όσον αφορά τα μερικώς αναγνωρισμένα κοινωνικά δικαιώματα, το δικαίωμα στην εκπαίδευση, την περίθαλψη, κλπ., έχουν γίνει κοινωνικά χρέη, δικαιώματα-τίτλοι, τα οποία με τη σειρά τους ιδιωτικοποιήθηκαν και εξατομικεύτηκαν. Οι πρωτογενείς πηγές του χρέους, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, είναι η εκπαίδευση, η στέγαση, η υγειονομική περίθαλψη και, είναι εκφράσεις της ανάγκης, της ριζικής έλλειψης αυτάρκειας μας ως ανθρώπινα όντα. Αποσυνδέοντας τον κόμβο της οικονομίας και της ηθικής δεν είναι απλά θέμα να πετάξουμε έξω τη γλώσσα του χρέους, αλλά και να αφαιρέσουμε την εξάρτηση από την οικονομία του χρέους, ή με βάση την άποψη του Graeber, να πετάξουμε την ανθρώπινη οικονομία από την οικονομία.

 Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Πώς είναι δυνατόν να χαράξουμε μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην οικονομία και την ηθική; Αυτό δεν είναι ένα απλό ερώτημα μόνο λόγων, των ίδιων των λέξεων για το χρέος και την υποχρέωση αλλά και της αλληλεξάρτησης των διαφόρων πρακτικών και αξιοπρεπών τρόπων, του τρόπου παραγωγής και τη λειτουργία της υποταγής. Το σχόλιο του Μαρξ στον James Mill προσφέρει μια ενδιαφέρουσα εξέταση των ζητημάτων αυτών. Όπως γράφει ο Μαρξ σε σχέση με την πίστωση:

Continue reading Συλλέκτες χρέους: Η Οικονομία, η Πολιτική και η Ηθική του χρέους.

Βιβλίο: Επισφαλής Ραψωδία Σημειοκαπιταλισμός και οι παθολογίες της μετα-αλφα γενιάς

του Franco Berardi «Bifo»

Επιμέλεια- μετάφραση: Θοδωρής Σάρας /

από http://www.minorcompositions.info/?p=1 Franco ‘Bifo’ Berardi (2009) Precarious Rhapsody: Semiocapitalism and the pathologies of post-alpha generation, Minor Compositions. London.

 ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΕΒΑΣΕΤΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΤΟ

 

Επιτρέπεται η ελεύθερη αναδημοσίευση, αντιγραφή, και οποιαδήποτε χρήση του κειμένου, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, στα πλαίσια του ανταγωνιστικού κινήματος. Δεν επιτρέπεται καμία εμπορευματική, ή άλλου είδους χρήση που αντιβαίνει τις αξίες τις ελεύθερης κοινής χρήσης και διάθεσης του.

Περίληψη

Μια άπειρη σειρά διακλαδώσεων: αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε να αφηγηθούμε την ιστορία της ζωή μας, τις αγάπες μας, αλλά επίσης και την ιστορία των εξεγέρσεων μας, των ηττών μας και την παλινορθώσεων της τάξης. Κάθε δεδομένη στιγμή διαφορετικά μονοπάτια ανοίγονται μπροστά μας, και συνεχώς διαφορετικές εναλλακτικές κατευθύνσεις μας παρουσιάζονται. Στη συνέχεια θα αποφασίσουμε, να αποκόψουμε από ένα σύνολο άπειρων πιθανοτήτων και να επιλέξουμε ένα μόνο δρόμο. Αλλά μπορούμε πραγματικά να επιλέξουμε; Είναι πραγματικά ζήτημα επιλογής, όταν πάμε προς την μία κι όχι προς την άλλη κατεύθυνση; Είναι πραγματικά μια επιλογή, όταν οι άνθρωποι πηγαίνουν στα εμπορικά κέντρα, όταν οι επαναστάσεις μετατρέπονται σε σφαγές, όταν τα έθνη μπαίνουν σε πόλεμο; Δεν είμαστε εμείς που αποφασίζουμε, αλλά οι αλληλουχίες: μηχανές για την απελευθέρωση των επιθυμιών και μηχανισμοί ελέγχου επί του φαντασιακού. Η βασική διακλάδωση είναι πάντα αυτή: ανάμεσα στις μηχανές για την απελευθέρωση της επιθυμίας και τους μηχανισμούς του ελέγχου επί του φαντασιακού. Στην εποχή της ψηφιακής μετάλλαξης, οι τεχνικές κι οι αυτοματισμοί αποκτούν τον έλεγχο της κοινωνικής ψυχής.

Ο Franco Berardi Bifo είναι σύγχρονος συγγραφέας, θεωρητικός και ακτιβιστής των μέσων. Ίδρυσε το περιοδικό A / Traverso (1975-1981) και ήταν μέλος του προσωπικού του Ράδιο Αλίκη, του πρώτου ελεύθερου πειρατικού ραδιοφωνικού σταθμού στην Ιταλία (1976-1978). Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων, συμπεριλαμβανομένων των Cyberpunk, The Panther and the Rhizome, Politics of Mutation, Philosophy and Politics in the Twilight of Modernity, and The Factory of Unhappiness. Αυτή τη στιγμή συνεργάζεται με το περιοδικό Derive Approdi και διδάσκει κοινωνική ιστορία της επικοινωνίας στην Accademia di Belle Arti στο Μιλάνο.

Περιεχόμενα βιβλίου

Continue reading Βιβλίο: Επισφαλής Ραψωδία Σημειοκαπιταλισμός και οι παθολογίες της μετα-αλφα γενιάς

Η Ανάδυση της γνωστικής εργατικής τάξης στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό.

Κατεβάστε το κείμενο από εδώ.
Άρθρο παρέμβασης του Θοδωρή Σάρας στην ευρωπαϊκή συζήτηση στα πλαίσια του kafca

Περίληψη

Στο κείμενο αυτό γίνεται προσπάθεια να περιγράψω τις διαδικασίες εκείνες στο επίπεδο της διαβίου εκπαίδευσης αλλά και των καθημερινών αγώνων του πλήθους των εργαζόμενων, οι οποίες ίσως οδηγούν στην κατασκευή ενός νέου στρώματος γνωστικής εργασία, που δυνητικά και όχι ενεργά αναδύεται ως αυτοοργανωμένη τάξη (order) που υπερβαίνει τις κυρίαρχες μηχανές κράτους και καπιταλισμού.
(κογκνιταριάτο, διαβίου εκπαίδευση, σημειοκαπιταλισμός, αυτοοργανωμένη τάξη, αυτονομία)

Ελαστικοποίηση – εντατικοποίηση – ‘αυτοαξιολόγηση’ (και το μάθημα της ελευθερίας)

Άρθρο στο Ροσινάντε

Θοδωρής Σάρας

Κατεβάστε το άρθρο από εδώ.

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα γέννημα αλλά και κομμάτι του κοινωνικού ανταγωνισμού ανάμεσα σε κυρίαρχους και κυριαρχούμενους προσαρμόζεται στην αρχή του 21ου αιώνα, στη λογική της ελαστικής κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης. Η βασική σχέση ανάμεσα σε αφεντικό και μισθωτό σκλάβο είναι αυτή της ευέλικτης εκμετάλλευσης της εργασιακής δύναμης, η οποία συνδέεται με τη διαρκή προσαρμογή της στην εισαγωγή τεχνολογίας, την κατανάλωση/ life style, και το θέαμα, που με τη σειρά τους συμβάλλουν στην ένταση της ταξικής πάλης τόσο ανάμεσα σε μερίδες της υπερεθνικής αστικής τάξης όσο και ανάμεσα σε αυτήν και την κατακερματισμένη σε παγκόσμιο επίπεδο εργατική τάξη.

Το κυρίαρχο μοντέλο της ελαστικής συσσώρευσης προσδιορίζει μεταξύ άλλων κοινωνικών σχέσεων το ελληνικό σχολείο. Στα πλαίσια των εκπαιδευτικών δομών εξελίσσεται μια διαρκής πάλη στα εξής

επίπεδα:

1. ανάμεσα στο εκάστοτε αφεντικό (επιχείρηση ή κράτος) και τον εκπαιδευτικό.,

2. ανάμεσα στην κυρίαρχη εκπαιδευτική δομή και τους εργαζόμενους γονείς,

3. ανάμεσα στην κυρίαρχη δομή και τους μαθητές

4. ανάμεσα σε καθηγητές και μαθητές.

Ουσιαστικά το εκπαιδευτικό σύστημα διαμορφώνεται ως ένα τεράστιο εργοστάσιο, όπου αφεντικά και εργαζόμενοι διατάσσονται σε μία πολύπλοκη πυραμίδα ιεραρχικών σχέσεων εξουσίας, με δύο στόχους: α) την παραγωγή και αναπαραγωγή της σχέσης κεφαλαίου/εργασίας σε τεχνικό, πολιτικό, ιδεολογικό επίπεδο, β) τη διαρκή προσαρμογή του σχολείου – εργοστασίου στα νέα δεδομένα της ελαστικής συσσώρευσης, για την παραγωγή του εμπορεύματος-παιδεία. γ) την αναπαραγωγή άλλων κυρίαρχων ιεραρχικών κοινωνικών σχέσεων (εθνική ιδεολογία, σχέσεις ανάμεσα στα φύλα, σχέση ξένου-ντόπιου εργάτη, μυστικοποίηση της επιστήμης κλπ)

Continue reading Ελαστικοποίηση – εντατικοποίηση – ‘αυτοαξιολόγηση’ (και το μάθημα της ελευθερίας)

Η τάξη ως πλήθος εργατικών χεριών

Θοδωρής Σάρας ‘Αρθρο στο Ροσιναντε Ιανουαριου

Κατεβάστε το άρθρο από εδώ.

Οι επιχειρήσεις στη διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών, προσαρμόζουν τις δομές και τις διαδικασίες τους στο μοντέλο της ελαστικής συσσώρευσης του κεφαλαίου, με σκοπό να μειώσουν το υψηλό κόστος της εργασίας, στην περιόδου του φορντισμού όπου κράτος, εργοδοτικές και εργατικές οργανώσεις ρύθμιζαν τις ανταγωνιστικές τους σχέσεις μέσα από τη θέσμιση παρεμβατικών πολιτικών προνοιακού τύπου. Η έρευνα των καταναλωτικών συνηθειών του πλήθους των εργαζόμενων, η εισαγωγή νέων τεχνολογιών πληροφορίας επέτρεψαν τη μείωση του χρόνου παραγωγής και κυκλοφορίας των εμπορευμάτων, αυξάνοντας έτσι την παραγωγικότητα της εργασίας. Στη νέα φάση η αξία του εμπορεύματος αποκτά και μία τρίτη διάσταση αυτή της συμβολικής αξίας (δίπλα στην αξία χρήση και την ανταλλακτική αξία) οδηγώντας στην κοινωνία του θεάματος, των δικτύων και της πληροφορίας.
Η ελαστική συσσώρευση αφορά τα είδη ρύθμισης της σχέσης ανάμεσα σε κεφάλαιο και εργασία, τις ώρες και τις μεθόδους εργασίας, και φυσικά την αγορά εργασίας. Βασικός στόχος είναι η μείωση του χρόνου ανακύκλωσης του κεφαλαίου τόσο στο επίπεδο της παραγωγής όσο και στο επίπεδο της κυκλοφορίας, μέσα από τη διαρκή προσαρμογή των συστημάτων οργάνωσης της παραγωγής, στις αλλαγές που γίνονται με την εισαγωγή τεχνολογίας, νέων καταναλωτικών προτύπων, νέων Life styles κλπ πάντα με σκοπό την αύξηση της εκμετάλλευσης των μισθωτών σκλάβων, και επομένως της παραγόμενης υπεραξίας.

Continue reading Η τάξη ως πλήθος εργατικών χεριών

Μεταφορντισμός. Η περίπτωση της πόλης της Νάουσας

Άρθρο στο Ροσινάντε.

Σάρας Θοδωρής

Κατεβάστε το άρθρο από εδώ.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 διαμορφώθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο ένας κυρίαρχος συνασπισμός εξουσίας ανάμεσα σε κράτη, οργανισμούς (ΔΝΤ, ΠΟΕ, ΕΕ, ΝΑFTA κλπ), και μερίδων της κεφαλαιοκρατικής τάξης με υπερεθνικά χαρακτηριστικά. Ο υπερεθνικός αυτός συνασπισμός οδήγησε σε έναν νέο συμβιβασμό ανάμεσα σε κεφάλαιο και εργασία με βασικό στόχο την προσαρμογή των κοινωνικο-οικονομικών σχηματισμών, στη λογική της ελαστικής κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης. Το δόγμα της νέας τάξης πραγμάτων συνέθεταν η ελευθερία κίνησης κεφαλαίων, εργασίας, εμπορευμάτων και πληροφορίας.

Την ελαστικοποίηση της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης ακολούθησε και η ελληνική περιφέρεια. Στα πλαίσια της προσαρμογής αυτής η πόλη της Νάουσας μετατράπηκε σταδιακά σε ένα φάντασμα της βιομηχανικής εποχής. Η πόλη έφτασε στη ακμή της τα μέσα της δεκαετίας του ’80 όταν οι κλωστοϋφαντουργοί εργαζόμενοι έφταναν τις 4.000. Στη δεκαετία αυτή διαμορφώνεται και ο κυρίαρχος επιχειρηματικός όμιλος του Θ. Λαναρά (ΚΛΩΝΑΤΕΞ ή μετέπειτα Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία United Textiles) Η ΕΝΚΛΩ μέχρι και το 2005 κατείχε ηγετική θέση στον τομέα του νήματος με 35% μερίδιο στην εγχώρια αγορά και 15% στην ευρωπαϊκή, και διεθνείς συνεργασίες με μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες στον κλάδο της ένδυσης όπως είναι οι Nike, Adidas, Reebok, Benetton.1

Τη δημιουργία του κολοσσού της ΕΝΚΛΩ στήριξε το κράτος με τις νεοφιλελεύθερες διαχειρίσεις του (ΠΑΣΟΚ ΝΔ) αλλά και ο γραφειοκρατικός συνδικαλισμός της ΓΣΕΕ. Η τριμερής σχέση της φορντικής εποχής (κεφάλαιο – κράτος – ΓΣΕΕ) στήριξαν τη διαδικασία της συγκέντρωσης κεφαλαίου από τον Λαναρά. Η ενίσχυση της διαδικασίας αυτής γινόταν πάντα με πρόσχημα την “κρίση” που απειλούσε τον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας και την ανάγκη “εξυγίανσης” της εταιρείας. Έτσι η “εξυγίανση” χρηματοδοτήθηκε το 1996 με 4,7 δις δραχμές, το 2004 με 23 εκ ευρώ, ενώ το 2008 η εταιρεία εξασφάλισε 35 εκ ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά επενδύθηκαν στη σταδιακή μεταφορά των εργοστασίων σε χώρες μικρότερου εργασιακού κόστους (Αλβανία, “Μακεδονία”, Βουλγαρία κ.α) Στη “μητροπολιτική έδρα” της επιχείρησης διατηρήθηκαν οι τομείς της έρευνας και διοίκησης, του ελέγχου των πωλήσεων και των δικτύων διανομής και του μάρκετινγκ.

Continue reading Μεταφορντισμός. Η περίπτωση της πόλης της Νάουσας